Op 1 januari 2024 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Het huidige omgevingsrecht is verbrokkeld en verdeeld over tientallen wetten. Er zijn aparte wetten voor bodem, bouwen, geluid, infrastructuur, mijnbouw, milieu, monumentenzorg, natuur, ruimtelijke ordening en waterbeheer. Deze verbrokkeling leidt tot problemen voor initiatiefnemers en gebruikers. Daar komt met de Omgevingswet verandering in. 

De Omgevingswet is nodig om twee redenen: 

  • Ten eerste sluit de huidige wetgeving niet goed aan bij huidige en toekomstige ontwikkelingen, zoals duurzame ontwikkeling en de behoefte aan maatwerk. 
  • Ten tweede worstelen initiatiefnemers van activiteiten met veel verschillende wetten met elk hun eigen procedures, planvormen en regels die niet altijd op elkaar aansluiten.

Het uitgangspunt van de wet is dat inwoners, bedrijven en overheden samen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit en ontwikkeling van de leefomgeving. De Omgevingswet regelt wat de overheid ten aanzien van publieke verantwoordelijkheden in de fysieke leefomgeving moet doen en hoe ver de overheid daarin mag gaan ten opzichte van bedrijven en inwoners.

De wet biedt daarvoor nieuwe instrumenten, de omgevingsvisie, programma’s en het omgevingsplan.